De Omnibus-stemming: Europa stemt voor een sterke afzwakking van duurzaamheidsrapportage

Wat verandert er met de Omnibus-stemming?

Met een nieuwe drempel van 1750 werknemers en een omzet van 450 miljoen euro wordt 92% van de bedrijven die oorspronkelijk onder de CSRD vielen nu vrijgesteld van rapportering.

Daarnaast zouden verplichtingen rond due diligence enkel nog gelden voor zeer grote Europese en niet-Europese ondernemingen. Transitieplannen zouden niet langer vereist zijn, en bedrijven zouden alleen op nationaal niveau aansprakelijk zijn, niet EU-breed.

Het is een teleurstellend moment voor Europa, dat zich onder het mom van economische haalbaarheid terugtrekt uit zijn oorspronkelijke ambities. Ironisch genoeg schrappen we hiermee een potentieel concurrentievoordeel van een duurzame langetermijneconomie, terwijl veel niet-Europese regio’s net de omgekeerde beweging maken en het strategische belang van duurzaamheid beginnen te ontdekken.

Laten we duidelijk zijn: duurzaamheid gaat niet over politieke spelletjes of lobbywerk, en de klimaatcrisis is geen ideologie. Duurzaamheid gaat over leiderschap en innovatie, over inspelen op wat consumenten vragen. Economische haalbaarheid staat een doordachte duurzaamheidsstrategie of innovatie-initiatief niet in de weg.

Wat mogen we de komende jaren verwachten?

Een sustainability rebound lijkt onvermijdelijk. Klimaatrisico’s verdwijnen niet doordat men wegkijkt. Minder rapporteren doet de risico’s of schade niet verdwijnen; deregulering is enkel een snelle politieke winst.

Dat het oorspronkelijke CSRD-kader op sommige punten verfijning nodig had, is terecht. Sommige vereisten waren te complex en moeilijk haalbaar. Maar het afbouwen van het volledige raamwerk en het beperken van de scope tot amper 8% van de Europese bedrijven is strategisch bijzonder zwak. Transparantie en verantwoordelijkheid zouden nooit optioneel mogen zijn. Openbare, betrouwbare data zijn cruciaal voor effectieve duurzaamheid.

De groene transitie is een strategische transformatie. Innovatie en nieuwe technologie bepalen toekomstbestendige businessmodellen. Duurzaamheids-R&D volgt exact hetzelfde pad. Consumenten tonen duidelijk wat ze willen, en ESG stimuleert innovatie. Vooruitziende bedrijven bouwen vandaag al aan veerkracht, investeerdersvertrouwen en merkwaarde, gedreven door een gefocuste ESG-strategie en transparante rapportage. Dat blijft zo, met of zonder het Europees Parlement.

Van aandeelhouders- naar stakeholderwaarde?

Niet de aandeelhouders, en ook niet de wetgevers, maar de stakeholders zullen uiteindelijk bepalen hoe de markt met duurzaamheid omgaat.

De Omnibus-stemming vertraagt niet alleen belangrijke onderdelen van de oorspronkelijke Europese duurzaamheidsstrategie, maar verwatert ze of laat ze zelfs los onder het mom van kostenbesparing. 

Dit opent de deur voor het voortzetten van niet-duurzame praktijken. Maar het zijn de stakeholders van een bedrijf die hun klant, leverancier of investeringspartner zullen aanspreken op ethisch en duurzaam gedrag. Aandeelhouderswaarde zou in essentie niet mogen verschillen van stakeholderwaarde en zeker geen tegengestelde waarde moeten zijn.

Hoewel ik mij zorgen maak dat populistische narratieven feiten ontkennen en wetenschappelijk onderbouwd bewijs wegwuiven, blijf ik ervan overtuigd dat gezond verstand het zal halen, en dat echt leiderschap en eigenaarschap de huidige politieke terugslag in Europa zullen overstijgen.

Lees meer

• De Omnibusbocht: een weinig duurzame stap terug in de tijd
• Simpler rules ahead for sustainability reporting (English version with takeaways from a roundtable at SD Worx)
• De vergeten S in ESG. Sociale duurzaamheid als strategische hefboom
• De Omnibusbocht: een weinig duurzame stap terug in de tijd (Publicatie in Trends-magazine)
• Hoe gaan Belgische bedrijven om met carbon accounting?
• Europa's Green Deal verbleekt